ما انسانها برای انتخاب و اصلاح شیوه زندگی خود نیازمند الگو هستیم؛ الگوهایی که یا در تحقیقات علمی یا در تجربههای عملی کارایی آنها به اثبات رسیده باشد.
«مردم چهار گروهاند: گروهی از آنها اخلاق دارند و بهرهاى [از نیکى یا دیندارى] ندارند و گروهی از نیکى و دیندارى بهرهمندند اما اخلاق ندارند و گروهی که محکوم به نابودىاند، کسانى هستند که نه بهرهاى از خیر و صلاح دارند و نه اخلاق و اینان بدترین مردم هستند. گروهی که هم اخلاق دارند و هم از خیر و صلاح بهرهمندند، بهترین مردمند.»
وقتی میتوان بهترین شد، چرا از خود چنین موهبتی را دریغ کنیم؟
کار خوب فقط یک گام به سوی سلامت معنوی است. گام مهمتر، مراقبت از خوبیهاست. زمانی که درخت خوبی دچار آفتهایی چون فخرفروشی، منت گذاشتن و افشای اسرار دیگران شود، اثری از نیکی به جا نخواهدماند. سخن آقا این است:
«هر که احسانهاى خود را بر شمرد، بخشندگى خود را از بین برده است.»
اگر رفتاری در ما به شکل عادت درآید، روزی برای ما دردسر خواهد شد. آگاهی و رویارویی هوشیارانه با چنین مشکلی، نوعی پیشگیری از آسیب و گامی در ارتقای سلامت شخصیت ماست. از همین رو حضرت مجتبی(ع) هشدار میدهند:
«عادتها مقهور کنندهاند، پس هر کس در نهان و خلوتهاى خود به چیزى عادت کند، آن چیز او را در آشکار و میان جمع رسوا کند».
خطاهای شناختی و بیتوجهی به آنها، افراد را تا مرز افسردگی پیش میبرد. یافتههای روانشناسانی چون الیس و بک نشان میدهد فکرهای سمی، مایه بیماری ما هستند. پیشینه این یافته را در گوهرهای ناب امام حسن(ع) جستجو میکنیم:
«در شگفتم از کسى که درباره خوراک جسم خود مىاندیشد، چگونه درباره خوراک فکر خود نمىاندیشد؟ شکمش را از آنچه زیانبار است پرهیز مىدهد، اما در سینه خود چیزهایى مىسپارد که مایه نابودیاش مىشود.»
مشکلات و حوادث ناگوار، استرس زیادی به ما تحمیل میکنند. یکی از راهکارهای بازگشت به تعادل و سلامت در چنین شرایطی، پذیرش مساله و معنادهی به آن است. در سخنی دیگر، میتوان از تهدیدهای زندگی، فرصتهای طلایی ساخت. اندیشمندی میگوید: «اگر روزگار لیموترش دست شما داد، با آن شربت لیموناد درست کنید.» در یکی از رهنمودهای امام دوم خود میخوانیم:
«مصیبتها، کلیدهاى اجرند.»
فرد موفقی نیز میگوید: «از خداوند قدرت خواستم، او هم مشکلات را در زندگی من قرار داد.» زمانی که بدانیم بروز مشکلات زمینهای برای رسیدن به پاداشهای بزرگتر و پیشرفت معنوی است، کم نخواهیم آورد. چشمها را باید شست، جور دیگر باید دید.
«فکر چند نفر، بهتر از فکر یک نفر است.» این یک قانون عقلی رایج است. زمانی که برای حل مسالهای و گرفتن تصمیمهای مهم از فن مشورت بهره میبریم، احتمال خطا بسیار کاهش مییابد. همچنین زمانی که حاضر به مشورت میشویم، از خودگویی و بنبست خارج میشویم و به سلامت روان خود بهتر کمک میکنیم. ماندن در غار ذهن همیشه به نفع ما نیست. نظر امام مجتبی(ع) این است:
«هیچ مردمى با هم مشورت نکردند، مگر آنکه راه درست (حل مشکلات) را پیدا کردند».
در مشاوره ازدواج، نکتههای زیادی مطرح میشود. بیشتر این ملاکها، رنگ و بوی مادی و ظاهری دارد، به همین دلیل ضریب اطمینان را خیلی بالا نمیبرند؛ امام مجتبی علیهالسلام به مردى که با ایشان درباره ازدواج دختر خود مشورت کرد، کلید مطمئنتری دادند:
«او را به مردى با تقوا شوهر ده زیرا اگر دخترت را دوست داشته باشد، گرامىاش مىدارد و اگر دوستش نداشته باشد، به وى ستم نمىکند.»
شنیدهاید که شکایت روح آدمها را کوچک میکند؟ همچنین شنیدهاید که میگویند به جای شکایت از تاریکی، شمعی روشن کنید؟ ایمان یعنی تکیه به خدایی که در کنارش هیچ بنبستی وجود ندارد و زمانی که این ایمان درونی و نهادینه شود، نباید نارضایتی در زندگی عرض?اندام کند. ناخرسندی و ادعای ایمان با هم جمع نمیشوند و این قانونی است که از امام حسن(ع) میآموزیم:
«مومنى که از قسمت خود ناخشنود باشد و وضعیت خود را ناچیز شمارد، در حالىکه حاکم بر او (تعیین کننده سرنوشتش) خداست، چگونه مىتواند مومن باشد (و ادعاى ایمان کند)؟!»
واژه شخصیت از واژه پرسونا (Persona) به معنای «نقاب» گرفته شده است. روانشناسان میگویند که ما در شرایط اجتماعی و در ارتباطات خود از نقاب شخصیت استفاده میکنیم تا به خوبی شناخته نشویم. زمانی که این نقاب کنار برود، خود واقعی معلوم میشود و در آن شرایط است که نظر و فکر افراد نیز واقعی میشود. چنین واقعیتی در سخن امام مجتبی(ع) به خوبی مشاهده میشود:
«رأى و اندیشه جز به گاه خشم شناخته نشود.» در نتیجه برای داشتن ارتباط موثر در تمام ابعاد آن لازم است مهارت کنترل خشم را بیاموزیم و به هنگام برانگیخته شدن خشم، لب فرو بندیم.
یکی از دلایل افسردگی ما، محرومیتهاست که گاهی نام شکست بر آن میگذاریم؛ محرومیت از چیزهایی که دلمان میخواسته به دست آوریم و نتوانستهایم مانند شکستهای عشقی، مادی، شغلی و تحصیلی. زمانیکه تلاش کرده و نتیجه مطلوب نگرفته باشیم، شایسته نیست خود را سرزنش کنیم. پیشنهاد امام دوم چنین است: «آنچه را از دنیا خواستهاى و به آن نرسیدهاى، به منزله آن پندار که هرگز به اندیشهات خطور نکرده است». هنر عبور از ناکامیها، مایه نجات و سلامت روان ماست.
سلامت/گردآوری:گروه تندرستی و زندگی سالم
http://www.tebyan-zn.ir/healthy_safe_life.html
*** مارابانظرات خوددرنشرمعارف اهلبیت(ع)یاری دهید***
نوشته شده توسط شیعه مولا علی (ع)اگر خداتوفیق دهد در یکشنبه 91/6/19 ساعت 10:26 عصر موضوع | ***استفاده از مطالب باذکرمنبع وفرستادن صلوان باعجل فرجهم مانعی ندارد*** .التماس دعا***لینک ثابت